Europees Betalingsbevel

Vanaf eind dit jaar vereenvoudigt het Europese betalingsbevel de incasso van grensoverschrijdende civiele vorderingen. Murk Muller bespreekt de gunstige ervaringen met een vergelijkbare procedure in Duitsland.

Langzamerhand wordt ook buiten kringen van ingewijden bekend dat er een Europese incassoprocedure komt.^¹ Vanaf 12 december 2008 kan het Europese Betalingsbevel (EBB) worden gebruikt voor incasso van vorderingen tegen buitenlandse partijen. Omgekeerd kunnen Nederlandse partijen vanaf die datum met een EBB van een buitenlandse crediteur worden geconfronteerd. Dit alles op basis van een Europese Verordening,^² die geen Richtlijn is, dus geen beleidsmarge kent. Op deze direct bindende regelgeving kan elke burger en elk bedrijf vanaf 12 december 2008 zich beroepen. Nederland moet ervoor zorgen dat op die datum het formulier waarmee een EBB aangevraagd wordt bij de rechter ingediend kan worden en dat de Nederlandse rechter een EBB kan uitvaardigen. Aan de uitvoeringswet die een en ander in het Nederlandse procesrecht inbedt, wordt gewerkt. Het wetsvoorstel ligt op dit moment bij de Raad van State.^³

De EBB-procedure lijkt bijzonder veel op het Duitse Mahnverfahren, maar is wat eenvoudiger omdat het Mahnbescheid, een voorafgaande rechterlijke aanmaning, wegvalt en er meteen een Vollstreckungsbescheid, te weten het EBB, door de rechter wordt afgegeven. Het EBB kan gelijkgesteld worden met een verstekvonnis, een titel die ten uitvoer gelegd kan worden als de debiteur/verweerder niet binnen 30 dagen na betekening of kennisgeving van het betalingsbevel een verweerschrift indient. Het verschil is dat de titel niet tot de nationale grenzen van de EBB-rechter beperkt is maar als 'Europese titel' geldt. Zonder exequatur kan het EBB door heel Europa zonder verdere tussenkomst van een rechter direct door een deurwaarder ter plaatse van de debiteur (of waar zich dan ook vermogensbestanddelen bevinden) ten uitvoerleggen. Het EBB is een nationaal verstekvonnis inclusief Europese Executoriale Titel (EET).

De crediteur vult een formulier in van 4 ½ pagina's, grotendeels met voorgedrukte keuzemogelijkheden, ondertekent het en dient het in bij de EBB-rechter.^⁴ De rechter kijkt of het formulier juist ingevuld is en vaardigt dan het EBB uit. Dertig dagen na betekening kan het EBB, als een in kracht van gewijsde gegaan vonnis waartegen geen hoger beroep mogelijk is, tenuitvoer worden gelegd. Zo eenvoudig is het, tenzij verweerder het verweerformulier^⁵ ondertekent en binnen dertig dagen indient bij de EBB- rechter. In dat geval komt er een hoofdprocedure, alsof er geen EBB-procedure bestaan heeft.

Om in aanmerking te komen voor het EBB moet de vordering in geld kunnen worden uitgedrukt.^⁶ Verklaringen voor recht, ge- of verboden, vorderingen tot afgifte: ze horen niet thuis in de EBB-procedure.

Er is geen limiet aan de hoogte van de vordering. Een schadevordering van € 10 miljoen kan evengoed en op dezelfde manier aanhangig worden gemaakt als een vordering van € 89,73 van een postorderbedrijf. Met enkele uitzonderingen kan elke opeisbare civielrechtelijke vordering met het EBB worden geïnd.^⁷

De internationale rechterlijke bevoegdheidsregels, met name de EEX-voorschriften,^⁸ blijven van kracht. Soms zal voor de vordering tegen een buitenlandse debiteur de Nederlandse rechter (mede)bevoegd zijn, soms alleen de buitenlandse rechter. Maar men kan met een en hetzelfde verzoekformulier bij alle Europese rechters terecht. Dus de stap over de grens wordt veel eenvoudiger.

Er bestaat geen verplichte procesvertegenwoordiging, de crediteur mag zich wel laten vertegenwoordigen.

De EBB procedure leent zich voor vergaande systematisering en automatisering. Online, papierloos, indienen van het verzoek zal regel worden. Ook het innen van een grote hoeveelheid kleine vorderingen wordt door het EBB economisch aantrekkelijker.

Aan de hand van ervaringen met het Mahnverfahren in Duitsland kunnen enkele voor de hand liggende tegenwerpingen worden besproken.

' Als het zo makkelijk is om een executoriale titel te krijgen, dan ligt misbruik op de loer.'

In Duitsland en Oostenrijk is het Mahnverfahren sinds decennia de meest gevolgde procedure. Misbruik zal ongetwijfeld ook voorkomen, maar ik ben het nog nooit tegengekomen en heb nooit collega's over misbruik horen spreken. Blijkbaar is het eventueel misbruik zo beperkt dat er geen reden is aan het Mahnverfahren te twijfelen. Hetzelfde geldt voor de EBB-procedure.

'Als het zo makkelijk is om een executoriale titel te krijgen, hebben de cliënten ons niet meer nodig om zo'n formulier in te vullen.'

De praktijk leert dat van de Duitse verzoekschriften voor het Mahnverfahren het overgrote gedeelte (ik schat 95%) wordt ingediend door professionele incasseerders, dat wil zeggen advocaten, incassobedrijven en juridische afdelingen van grote ondernemingen.^⁹

'Als het zo makkelijk is om verweer te voeren, zullen weinig betalingsbevelen stand houden'

In Duitsland worden per jaar 9.3 miljoen Mahnverfahrenaanhangig gemaakt,^¹⁰ die tot 6,5 miljoen executoriale titels leiden. Het totaal aantal civielrechtelijke procedures in eerste instantie is niet meer dan 2 miljoen. Bij het Amtsgericht Berlin Wedding, waar alle Mahnverfaren van buitenlandse crediteuren samen komen, wordt in 80% van de aangevraagde Mahnbescheiden geen verweer gevoerd. Dus in 80% van de gevallen levert het Mahnverfahren een geldige executoriale titel op. Ook het EBB is niet op voorhand te diskwalificeren als onbruibaar omdat het verweer te gemakkelijk zou zijn.

Voorlopig geldt het EBB alleen voor grensoverschrijdende vorderingen, waarbij crediteur en debiteur zich in twee verschillende EU-landen bevinden. De Europese Commissie wil dat de procedure ook voor vorderingen binnen nationale grenzen gaat gelden. Als het EBB eenmaal in Nederland geaccepteerd is, dan zal het niet lang duren, eer het EEB het incasso-kort geding gaat aflossen.

Advocaten die willen warmlopen voor het EBB, kunnen binnenkort deelnemen aan de forumsite www.incassokring.nl die in ontwikkeling is voor de verschillende beroepsgroepen die zich met incasso bezig houden. De site wordt gebouwd in nauw overleg met ondermeer de specialistenvereniging Vereniging van Incasso- en procesadvocaten (VIA) en de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG).

1 Eerder heeft Mirjam Freudenthal in dit blad over de komst NJB 2006, p. 1565-1569 en ook van haar hand: Eenvormige Europese procedures voor de inning van vorderingen, Studiekring Offerhaus nr. 11, Kluwer, Deventer, 2007.

2Verordening (EG) nr. 1896/2006, 12 december 2006, Europese betalingsbevelprocedure

3 De auteur heeft in dit artikel geprobeerd zoveel mogelijk rekening te houden met wat hij over (de strekking van) het ontwerp te weten is gekomen (red.).

4 Wellicht zal de rechtbank Den Haag als feitelijk verwerkende instantie van de EBB aanvragen aangewezen worden. Een 'centrale EBB-instantie' hoeft niet per se een ingreep in de nationale bevoegdheidregels te betekenen. In Duitsland is in de meeste steden met meerdere Amtsgerichten (vergelijkbaar met de kantonrechter) één Amtsgericht als centraal Mahngericht aangewezen. Het als centrale Mahngericht aangewezen gerecht kan en mag afwijken van de in de wet aangewezen bevoegde rechter. 'Centraal' heeft dus alleen een praktische betekenis, en maakt geen inbreuk maakt op de relatieve bevoegdheid.

5Het standaard verweerschrift hoeft niet gemotiveerd te worden. De verweerder hoeft alleen maar op het meegestuurde formulier het zinnetje: 'Ik dien hierbij een verweerschrift in tegen het op 12/12/2008 uitgevaardigde Europees betalingsbevel' te ondertekenen en dat formulier binnen dertig dagen aan de EBB-rechter terug te sturen.

7De uitzonderingen zijn te vinden in art. 2 lid 2 EBB Verordening, o.a op het gebied van familierecht, erfrecht, faillissement en onrechtmatige daad.

8Verordening (EG) nr. 44/2001. Een verscherping kan evenwel voor vorderingen tegen een consument volgen uit art. 6 lid 2 EBB Verordening.

9 Per 1 juli 2008 wordt in Duitsland het beruchte Rechtsberatungsgesetz, dat aan advocaten een vergaande monopolie verschaft, door het liberalere Rechtsdienstleistungsgesetz afgelost. Tot nu toe is de handtekening van een Rechtsanwalt vaak nog onontbeerlijk voor het Mahnverfahren.


English	Nederlands	Deutsch	по-русски
Europees betalingsbevel (eerder verschenen in Advocatenblad, 9 mei 2008) Sneller incasseren over de grenzen Vanaf eind dit jaar vereenvoudigt het Europese betalingsbevel de incasso van grensoverschrijdende civiele vorderingen. Murk Muller bespreekt de gunstige ervaringen met een vergelijkbare procedure in Duitsland. Langzamerhand wordt ook buiten kringen van ingewijden bekend dat er een Europese incassoprocedure komt.^¹ Vanaf 12 december 2008 kan het Europese Betalingsbevel (EBB) worden gebruikt voor incasso van vorderingen tegen buitenlandse partijen. Omgekeerd kunnen Nederlandse partijen vanaf die datum met een EBB van een buitenlandse crediteur worden geconfronteerd. Dit alles op basis van een Europese Verordening,^² die geen Richtlijn is, dus geen beleidsmarge kent. Op deze direct bindende regelgeving kan elke burger en elk bedrijf vanaf 12 december 2008 zich beroepen. Nederland moet ervoor zorgen dat op die datum het formulier waarmee een EBB aangevraagd wordt bij de rechter ingediend kan worden en dat de Nederlandse rechter een EBB kan uitvaardigen. Aan de uitvoeringswet die een en ander in het Nederlandse procesrecht inbedt, wordt gewerkt. Het wetsvoorstel ligt op dit moment bij de Raad van State.^³ 'Europese titel' De EBB-procedure lijkt bijzonder veel op het Duitse Mahnverfahren, maar is wat eenvoudiger omdat het Mahnbescheid, een voorafgaande rechterlijke aanmaning, wegvalt en er meteen een Vollstreckungsbescheid, te weten het EBB, door de rechter wordt afgegeven. Het EBB kan gelijkgesteld worden met een verstekvonnis, een titel die ten uitvoer gelegd kan worden als de debiteur/verweerder niet binnen 30 dagen na betekening of kennisgeving van het betalingsbevel een verweerschrift indient. Het verschil is dat de titel niet tot de nationale grenzen van de EBB-rechter beperkt is maar als 'Europese titel' geldt. Zonder exequatur kan het EBB door heel Europa zonder verdere tussenkomst van een rechter direct door een deurwaarder ter plaatse van de debiteur (of waar zich dan ook vermogensbestanddelen bevinden) ten uitvoerleggen. Het EBB is een nationaal verstekvonnis inclusief Europese Executoriale Titel (EET). De crediteur vult een formulier in van 4 ½ pagina's, grotendeels met voorgedrukte keuzemogelijkheden, ondertekent het en dient het in bij de EBB-rechter.^⁴ De rechter kijkt of het formulier juist ingevuld is en vaardigt dan het EBB uit. Dertig dagen na betekening kan het EBB, als een in kracht van gewijsde gegaan vonnis waartegen geen hoger beroep mogelijk is, tenuitvoer worden gelegd. Zo eenvoudig is het, tenzij verweerder het verweerformulier^⁵ ondertekent en binnen dertig dagen indient bij de EBB- rechter. In dat geval komt er een hoofdprocedure, alsof er geen EBB-procedure bestaan heeft. Simpel Om in aanmerking te komen voor het EBB moet de vordering in geld kunnen worden uitgedrukt.^⁶ Verklaringen voor recht, ge- of verboden, vorderingen tot afgifte: ze horen niet thuis in de EBB-procedure. Er is geen limiet aan de hoogte van de vordering. Een schadevordering van € 10 miljoen kan evengoed en op dezelfde manier aanhangig worden gemaakt als een vordering van € 89,73 van een postorderbedrijf. Met enkele uitzonderingen kan elke opeisbare civielrechtelijke vordering met het EBB worden geïnd.^⁷ De internationale rechterlijke bevoegdheidsregels, met name de EEX-voorschriften,^⁸ blijven van kracht. Soms zal voor de vordering tegen een buitenlandse debiteur de Nederlandse rechter (mede)bevoegd zijn, soms alleen de buitenlandse rechter. Maar men kan met een en hetzelfde verzoekformulier bij alle Europese rechters terecht. Dus de stap over de grens wordt veel eenvoudiger. Er bestaat geen verplichte procesvertegenwoordiging, de crediteur mag zich wel laten vertegenwoordigen. De EBB procedure leent zich voor vergaande systematisering en automatisering. Online, papierloos, indienen van het verzoek zal regel worden. Ook het innen van een grote hoeveelheid kleine vorderingen wordt door het EBB economisch aantrekkelijker. Tegenwerpingen weerlegd Aan de hand van ervaringen met het Mahnverfahren in Duitsland kunnen enkele voor de hand liggende tegenwerpingen worden besproken. ' Als het zo makkelijk is om een executoriale titel te krijgen, dan ligt misbruik op de loer.' In Duitsland en Oostenrijk is het Mahnverfahren sinds decennia de meest gevolgde procedure. Misbruik zal ongetwijfeld ook voorkomen, maar ik ben het nog nooit tegengekomen en heb nooit collega's over misbruik horen spreken. Blijkbaar is het eventueel misbruik zo beperkt dat er geen reden is aan het Mahnverfahren te twijfelen. Hetzelfde geldt voor de EBB-procedure. 'Als het zo makkelijk is om een executoriale titel te krijgen, hebben de cliënten ons niet meer nodig om zo'n formulier in te vullen.' De praktijk leert dat van de Duitse verzoekschriften voor het Mahnverfahren het overgrote gedeelte (ik schat 95%) wordt ingediend door professionele incasseerders, dat wil zeggen advocaten, incassobedrijven en juridische afdelingen van grote ondernemingen.^⁹ 'Als het zo makkelijk is om verweer te voeren, zullen weinig betalingsbevelen stand houden' In Duitsland worden per jaar 9.3 miljoen Mahnverfahrenaanhangig gemaakt,^¹⁰ die tot 6,5 miljoen executoriale titels leiden. Het totaal aantal civielrechtelijke procedures in eerste instantie is niet meer dan 2 miljoen. Bij het Amtsgericht Berlin Wedding, waar alle Mahnverfaren van buitenlandse crediteuren samen komen, wordt in 80% van de aangevraagde Mahnbescheiden geen verweer gevoerd. Dus in 80% van de gevallen levert het Mahnverfahren een geldige executoriale titel op. Ook het EBB is niet op voorhand te diskwalificeren als onbruibaar omdat het verweer te gemakkelijk zou zijn. Aflossing van het incasso kort geding? Voorlopig geldt het EBB alleen voor grensoverschrijdende vorderingen, waarbij crediteur en debiteur zich in twee verschillende EU-landen bevinden. De Europese Commissie wil dat de procedure ook voor vorderingen binnen nationale grenzen gaat gelden. Als het EBB eenmaal in Nederland geaccepteerd is, dan zal het niet lang duren, eer het EEB het incasso-kort geding gaat aflossen. Murk Muller Rechtsanwalt te Berlijn, advocaat te Rotterdam Advocaten die willen warmlopen voor het EBB, kunnen binnenkort deelnemen aan de forumsite www.incassokring.nl die in ontwikkeling is voor de verschillende beroepsgroepen die zich met incasso bezig houden. De site wordt gebouwd in nauw overleg met ondermeer de specialistenvereniging Vereniging van Incasso- en procesadvocaten (VIA) en de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG). 1 Eerder heeft Mirjam Freudenthal in dit blad over de komst NJB 2006, p. 1565-1569 en ook van haar hand: Eenvormige Europese procedures voor de inning van vorderingen, Studiekring Offerhaus nr. 11, Kluwer, Deventer, 2007. 2Verordening (EG) nr. 1896/2006, 12 december 2006, Europese betalingsbevelprocedure 3 De auteur heeft in dit artikel geprobeerd zoveel mogelijk rekening te houden met wat hij over (de strekking van) het ontwerp te weten is gekomen (red.). 4 Wellicht zal de rechtbank Den Haag als feitelijk verwerkende instantie van de EBB aanvragen aangewezen worden. Een 'centrale EBB-instantie' hoeft niet per se een ingreep in de nationale bevoegdheidregels te betekenen. In Duitsland is in de meeste steden met meerdere Amtsgerichten (vergelijkbaar met de kantonrechter) één Amtsgericht als centraal Mahngericht aangewezen. Het als centrale Mahngericht aangewezen gerecht kan en mag afwijken van de in de wet aangewezen bevoegde rechter. 'Centraal' heeft dus alleen een praktische betekenis, en maakt geen inbreuk maakt op de relatieve bevoegdheid. 5Het standaard verweerschrift hoeft niet gemotiveerd te worden. De verweerder hoeft alleen maar op het meegestuurde formulier het zinnetje: 'Ik dien hierbij een verweerschrift in tegen het op 12/12/2008 uitgevaardigde Europees betalingsbevel' te ondertekenen en dat formulier binnen dertig dagen aan de EBB-rechter terug te sturen. 6Art 4 EBB Verordening. 7De uitzonderingen zijn te vinden in art. 2 lid 2 EBB Verordening, o.a op het gebied van familierecht, erfrecht, faillissement en onrechtmatige daad. 8Verordening (EG) nr. 44/2001. Een verscherping kan evenwel voor vorderingen tegen een consument volgen uit art. 6 lid 2 EBB Verordening. 9 Per 1 juli 2008 wordt in Duitsland het beruchte Rechtsberatungsgesetz, dat aan advocaten een vergaande monopolie verschaft, door het liberalere Rechtsdienstleistungsgesetz afgelost. Tot nu toe is de handtekening van een Rechtsanwalt vaak nog onontbeerlijk voor het Mahnverfahren. 10Http://www.mmrecht.com/inkasso/artikelkoeleman_nl.htm#statistiek.
Home	Netwerk	Handel en Industrie	Contact
Incasso Duitsland	FAQ	Calculator	Colofon
Betalingsregeling	Aanhangig maken	Conservatoir beslag	Vermögensauskunft
Faillissement	Fristsetzung	Jurisdictieclausule	Incasso MM
Duits contractrecht	Duits procesrecht	Mahnverfahren	Kosten
Kort Geding	Europees Betalingsbevel	Tenuitvoerlegging	Haalbaarheidsonderzoek
Publicaties & Interviews	Buitengerechtelijk	Aanmaning	Doorzoek mmrecht.com
Brexit	Halal	Plezier	Murk Muller