Mahnverfahren

Executoriale titel

Om rechten op een onwillige debiteur geldend en te gelde te maken is steeds een executoriale titel nodig. Dat geldt in Nederland; dat geldt in Duitsland. Een executoriale titel wordt gewoonlijk via de rechter verkregen in de vorm van een vonnis. In sommige gevallen komt er geen rechter aan te pas (bijvoorbeeld vorderingen van de fiscus en authentieke (notariële) aktes).

Een executoriale titel houdt in dat aan een crediteur het recht verleend wordt om zich te verhalen op het vermogen van zijn debiteur. Met hulp van een deurwaarder, of zelfs de sterke arm, kan "executoriaal" beslag gelegd worden op vermogensbestanddelen van de debiteur. De activa kunnen vervolgens openbaar verkocht worden, zodat de crediteur zich kan voldoen uit de verkoopopbrengst.

Het nederlandse incasso kort geding

Het verkrijgen van een vonnis kost bij het volgen van de gewone procedure bij de rechtbank vaak vele jaren. In Nederland heeft zich het "incasso kort geding" ontwikkeld. Niet weersproken, opeisbare, vorderingen worden op basis van de kort-gedingdagvaarding beloond met een executoriale titel.

Overzicht van het Duitse Mahnverfahren

In Duitsland heeft men een aparte rechtsgang gecreëerd voor het verkrijgen van een executoriale titel voor onbetwiste, opeisbare, vorderingen: het Mahnverfahren. Het is in Duitsland de veruit meest gevolgde rechtsgang.

De procedure is in hoofdlijnen simpel en doeltreffend. De crediteur beschrijft op een formulier, zie handleiding,  zichzelf, zijn vordering (de grond en hoogte) en zijn debiteur. Hij dient het ingevulde formulier zonder bewijsstukken bij de bevoegde rechter in. De rechter deelt de debiteur de vordering mede en vraagt of de debiteur iets tegen de vordering heeft in te brengen. Als twee weken verstrijken zonder een antwoord van de debiteur, dan wordt een voorlopige executoriale titel verleend. De titel wordt definitief zodra de debiteur wederom twee weken heeft laten verstrijken zonder in verzet te komen.

Als de debiteur echter binnen één van de twee termijnen wel verweer gaat voeren, dan wordt de zaak naar de terzake bevoegde rechter verwezen voor behandeling in een gewone procedure. 

Praktische gang van zaken bij het Mahnverfahren

Bevoegdheid

Buitenlandse crediteuren kunnen hun vordering zelf indienen bij het Amtsgericht in Berlijn/Schöneberg. De feitelijke behandeling geschiedt, om organisatorische redenen, door het Amtsgericht Berlin-Wedding. Als men zich laat vertegenwoordigen kan dat, vanwege het "Rechtsberatungsgesetz", alleen door een Rechtsanwalt.

Aanhangig maken van de vordering

Het formulier dient nauwgezet ingevuld te worden met ondermeer de volgende gegevens (uitgaande van twee rechtspersonen).

1. de crediteur

a.   Volledige, juiste firmanaam (dus ook de rechtsvorm, B.V., S.A. etc.)

b.   Statutair adres met postcode

c.   Voor- en achternaam van de direkteur (de vertegenwoordigingsbevoegde; alleen natuurlijk persoon)

2. de debiteur

a.   Volledige, juiste firmanaam (dus ook de rechtsvorm, GmbH etc.)

b.   Adres en postcode (geen postbus!)

c.   Voor- en achternaam van de Gesch$auml;ftsführer (direkteur, de vertegenwoordigingsbevoegde)

3. de vordering

a.   beschrijving van de overeenkomst waaruit de vordering voortkomt

b.   datum van de overeenkomst

c.   de wijze waarop de debiteur (nogmaals) schriftelijk op de hoogte is gesteld van de vordering (rekening, aanmaning, kopie van een debiteurenoverzicht etc.)

d.   de datum en, indien van toepassing, volgnummer van het document onder c.

e. als de vordering op een bepaald tijdvak betrekking heeft, dient het tijdvak aangegeven te worden

f. het bedrag van de hoofdvordering

g.   kan er aanspraak gemaakt worden op rente (wettelijk of contractueel, op grond van bijvoorbeeld algemene voorwaarden), dan percentage en tijdvak of aanvangsdatum aangeven. Bij verschillende rente aanspraken, percentages en tijdvakken apart aangeven

Als er sprake is van verschillende overeenkomsten of onderling te onderscheiden vorderingen, dienen voor elke vordering bovengenoemde gegevens apart opgegeven te worden.

Zodra het formulier ingeleverd is bij het Amtsgericht is de vordering aanhangig gemaakt.

Behandeling van de vordering

Het Amtsgericht onderzoekt slechts of het ingevulde formulier voldoet aan een aantal formele vereisten van, voornamelijk, volledigheid. Doorstaan de ingevulde gegevens de marginale toetsing, dan ontvangt de crediteur een rekening voor de gerechtelijke kosten. De kosten zijn afhankelijk van de hoogte van de vordering. Na betaling van de kosten wordt door het Amtsgericht aan de schuldenaar een aanmaning tot betaling van de vordering (het Mahnbescheid) verzonden.

Verlening van de executoriale titel

Heeft de schuldenaar binnen twee weken niet gereageerd met een Widerspruch, dan verstuurt het Amtsgericht aan de crediteur een formulier ter verlening van een voorlopige executoriale titel. Na invullen en indienen van dat formulier wordt de executoriale titel ("Vollstreckungsbescheid") verleend. Het Vollstreckungsbescheid veroordeelt de debiteur tot betaling van de vordering, vermeerderd met rente, advocaatkosten van de crediteur en de Gerichtskosten.

De voorlopige executoriale titel gaat in kracht van gewijsde twee weken na betekening van de executoriale titel aan de debiteur, als de debiteur binnen die tijd geen verzet (Einspruch) aantekent. Ook al wordt er in deze tweede twee weken temijn verzet aangetekend, dan blijft het Vollstreckungsbescheid voor tenuitvoerlegging vatbaar (uitvoerbaar bij voorraad) en kan executoriaal beslag gelegd worden ter voldoening van de vordering.

In Oostenrijk geldt een soortgelijke regeling, zij het dat aldaar de debiteur slechts één kans heeft verzet aan te tekenen. Zie voor meer informatie de site van mijn Nederlands-Oostenrijks confrère Mr. Menno Schmidt: www.schmdt.nl/nl/nederlands-snelle-incasso-in-oostenrijk.